به بهانه اوضاع این روزهای کشور
این روز ها
به خاطر وجود ویروس کرونا در کشور تقریبا همه ما دچار نوعی اضطراب و نگرانی شده ایم .
در این چند روز واکنش های متفاوت زیادی نسبت به این پدیده مشاهده کردم . بعضی واکنش ها که البته کم هم نبودند برایم بسیار عجیب بودند . به نظرم می رسد که این بخش از کتاب هنر شفاف اندیشیدن با رفتار های عجیبی که این روز ها می بینم مرتبط است .
رالف دوبلی در کتاب هنر شفاف اندیشیدن از خطاهایی می نویسد که بسیاری از ما مرتکب می شویم و به قول خودش هنوز هم این لیست می تواند کامل تر شود .
او در مقدمه کتابش اینگونه می نویسد :
ناتوانی در شفاف اندیشی یک انحراف اصولی از منطق است . انحراف از افکار و رفتار بهینه ، عقلانی و مستدل .
در واقع آرزوی من این است : اگر ما بتوانیم بزرگترین خطاهای فکری را بشناسیم و از آن ها در زندگی شخصی ، شغلی یا در دولت مان پرهیز کنیم ، شاهد جهشی در موفقیت خود خواهیم بود . نیازی به طرح های نوین ، ابزار های غیر ضروری و کار های طاقت فرسا نیست ؛ تمام آنچه ما بدان نیاز داریم پرهیز از بی خردی است .
خطایی که دوبلی در مورد آن می نویسد :
چرا بدبختی بزرگتر از خوشبختی به نظر می رسد ؟
به حال امروز خودت از یک تا ده چه نمره ای می دهی ؟حالا فکر کن چه چیز هایی می تواند نمره حال تو را تبدیل به ده کند . یک سفر به جزایر کاراییب که همیشه آرزوی تو بوده؟ یا یک قدم رو به جلو در زندگی شغلی ؟ سوال بعدی : چه چیز باعث می شود روزت افتضاح باشد ؟
فلج شدن ، آلزایمر ، سرطان ، افسردگی ، جنگ ، گرسنگی ، شکنجه ، ورشکستگی ، بی اعتباری ، فوت نزدیک ترین دوستت ، گروگان گرفته شدن فرزندت ، کور شدن ، مردن ؟
این لیست طولانی احتمالات ، به ما نشان می دهد چه موانعی بر سر راه خوشی ما وجود دارد . به بیان کوتاه تر ، چیز های بد نه تنها بیشتر از چیز های خوب اند ، بلکه بسیار با اهمیت تر هم هستند .
در گذشته و پیش از تکامل ما ، اوضاع از این هم بدتر بود . یک اشتباه ابلهانه می توانست منجر به مرگ شود . هر چیزی می توانست ما را به سرعت از چرخه زندگی جدا کند ؛ بی دقتی در شکار ، بیرون آمدن از گروه های زندگی و … کسانی که بی پروا بی ملاحظه بودند پیش از آنکه بتوانند ژن خود را به نسل بعدی منتقل کنند جان خود را از دست می دادند . باقی افراد ، یعنی محافظه کار ها ، زنده ماندند . ما نوادگان آنها هستیم !!
بنابراین عجیب نیست که بیش از این که برای چیز هایی که بدست می آوریم ارزش قائل باشیم ، از چیز هایی که از دست می دهیم وحشت داریم . از دست دادن صد دلار بر تو بیشتر اثر دارد تا به دست آوردن یک صد دلاری . در واقع ، اثبات شده که از نظر عاطفی ، از دست دادن یک چیز دو برابر “سنگین تر ” از به دست آوردن همان چیز است .
وحشت از دست دادن یک چیز عامل انگیزشی موثر تری نسبت به امکان به دست آوردن همان چیز با ارزش مشابه است . فرض کن شغل تو عایق بندی است . موثر ترین شیوه ترغیب مشتری ها برای خریدن محصولاتت این است که به جای این که به آن ها بگویی عایق بندی چقدر در صرفه جویی مالی به آنها کمک می کند ، بگویی در نبود عایق بندی چه پولی را از دست می دهند ، هر چند به لحاظ مفهومی این دو دقیقا مشابه اند .
بدبختی ها از خوشبختی ها هم متعدد تر و هم قدرتمند ترند . ما نسبت به موارد منفی بیشتر حساس ایم تا موارد مثبت . در خیابان هم چهره های مخوف بیشتر از چهره های خندان به چشم می آیند . ما برخورد بد را بیش از برخورد خوب به خاطر می سپاریم ، البته غیر از مواقعی که برخورد خوب از جانب خودمان باشد .
با آگاهی از خطاهای خودمان بهتر و خردمندانه تر می توانیم فکر و عمل کنیم .
خصوصا در چنین شرایطی
